O Giżycku

Obowiązujące wzory symboli miasta przyjęte uchwałą Nr XVII/111/2019 RADY MIEJSKIEJ W GIŻYCKU z dnia 30 października 2019 r. w sprawie zmiany Statutu Miasta Giżycka
(publikacja: Dziennik Urzędowy Województwa Warmińsko-Mazurskiego 2019 poz. 5940)

OFICJALNE LOGO GIŻYCKA


 

 

ZARZĄDZENIE NR 329/2020 BURMISTRZA MIASTA GIŻYCKA Z DNIA 11 MAJA 2020 R. W SPRAWIE AKTUALIZACJI GIŻYCKIEJ KSIĘGI TOŻSAMOŚCI

Prośby u użycie herbu oraz logo i przesłanie formatów w dobrej jakości, prosimy kierować na adres: promocja@gizycko.pl

 
RYS HISTORYCZNY, legenda herbu...

Giżycko leży na terytorium niegdyś zamieszkiwanym przez  pogańskie plemię pruskie –Galindów.  Sprowadzony  do Polski  w 1226 r. Zakon Krzyżacki przez 50 lat  podbijał te tereny i tworzył na nich państwo zakonne, które istniało ponad 200 lat. Sprowadził osadników z Polski i z  Niemiec, wprowadził chrześcijaństwo. Zniknęli Galindowie, ich język i obrzędy. Krzyżacy budowali zamki. Jeden z takich zamków  powstał  w 1283r., na przesmyku dwóch wielkich jezior Niegocin i Mamry w miejsce staropruskiej osady /obecny I połowa XIV/ .

Wokół  zamku powstała osada zwana Nowa Wsią, zniszczona wraz z zamkiem w czasie wojny trzynastoletniej. Lokację odnowiono w 1475r., na mocy przywileju fundacyjnego od komtura brandenburskiego Bernharda von Baltzhofena. Później margrabia Albrecht Fryderyk podniósł osadę do rangi miasta i nadał jej nazwę LEC. Po długoletnich staraniach, wielu petycjach mieszkańców, dopiero 15 maja 1612 r. Lec uzyskał prawa miejskie z rąk księcia pruskiego Jana Zygmunta Hohenzollerna.

Przywilej używania pieczęci i herbu nadano 26 maja 1612r. W herbie Leca  widniejątrzy leszcze, umieszczone jeden nad drugim,  z większym środkowym, na niebieskiej tarczy.  Zapewne sąsiedztwo jezior, w których łowiono wiele leszczy miało wpływ na taki kształt herbu. Legenda jednak powiada, że  jakoby Wielki Elektor  przebywając w Lecu spożył na obiad  smakowite leszcze złowione przez miejscowych rybaków  w Niegocinie. Z wdzięczności   postanowił nadąć miastu  herb z trzema leszczami , a mieszkańcom prawo połowu ryb w Niegocinie.

W tym czasie ustalono też pisownię nazwy miasta – Lötzen. Mieszkający tu Mazurzy najchętniej  używali tej pierwszej - Lec. Dumni z uzyskanych przywilejów miejskich, już w 1613 budują ratusz. Rozwój  miasta hamują wojny. W drugiej wojnie szwedzko-polskiej, 10 lutego 1657 roku, Tatarzy i Polacy po bitwie  pod Prostkami, wtargnęli do Leca  i spalili go. Nie oszczędzono miasta też podczas wojny siedmioletniej /1756-63/. Lec bardzo ucierpiał, podobnie jak cały kraj, podczas przegranej wojny z napoleońską Francją /1806-1807/. Kwaterowały tu wojska rosyjskie i polskie korpusy pod dowództwem  generała Zajączka i Dąbrowskiego.

W czerwcu 1812 roku  podczas wojny francusko-rosyjskiej przeszły, zatrzymując się na kilka dni, wojska francuskie i włoskie. I wojna światowa /1914-1917/ spowodowała zniszczenia i zahamowanie rozwoju miasta. Wiele strat powstało po pożarach w latach 1686, 1756, 1786, 1816, 1822. Zaraza nawiedziła te tereny dwukrotnie.  W latach 1709-11 i 1831 r. Bywały też lata nieurodzajne. Mimo tych przeszkód miasto odbudowywało się, przyjmowało nowych osadników, rozwijało się.

Najbardziej znaczące zmiany niosące postęp w wielu dziedzinach życia przyniósł wiek XIX, a szczególnie  po Kongresie Wiedeńskim. Z dniem 1 września 1818 roku Giżycko zostaje powiatem. Powstaje urząd powiatowy i  skarbowy, kasa powiatowa, a także sąd miejski i ziemski. Pobudowano nowy /obecny/ kościół protestancki, konsekrowany w 1827 roku.  W 1844r. rozpoczęto budowę Twierdzy Boyen. Rozpoczęto  też budowę szos -  do Kętrzyna - 1851 , do Pisza przez Orzysz w 1861 i kanałów łączących mazurskie jeziora. Przeprowadzono kompleksową meliorację. Uruchomiono w 1856r. żeglugę parową.

Pierwszy rejs parowcem „Masovia” , z królem Fryderykiem Wilhelmem IV na pokładzie, z Rynu do Guzianki  odbył się już w czerwcu 1854r. W dniu 16 maja 1890 r. utworzono Towarzystwo na rzecz ułatwiania  żeglugi po Jeziorach Mazurskich.  Bardzo wielki wpływ na rozwój miasta miało uruchomienie w grudniu 1868 roku linii kolejowej łączącej Giżycko z Kętrzynem i Ełkiem.

Już pod koniec  XIX w.  uaktywniło swą działalność Towarzystwo na Rzecz Upiększania Miasta. W 1891r. zagospodarowano 67-hektarowy  las miejski, nadany miastu wraz z prawami miejskimi. Zbudowano restaurację z wieżą widokowa, stawy rybne,  strzelnice i alejki spacerowe. Oryginalne, pierwotne rowy graniczne są widoczne do dnia dzisiejszego przy szosie prowadzącej do Węgorzewa. Las połączono  z miastem Aleją Lipową /obecnie zachowany jej fragment/. Las miejski staraniem Nadleśnictwa Giżycko odrestaurowano w 2000 r. Starannie opracowane ścieżki przyrodniczo-edukacyjne czynią go przystępniejszym i  bardziej interesującym.

XIX wiek to też okres  upowszechniania języka niemieckiego. Już w lutym 1847 roku powstaje w Lecu centralne Stowarzyszenie dla Rozpowszechnienia Niemczyzny na Mazurach. Lud mazurski posługiwał się  głównie językiem polskim. Język niemiecki obowiązywał w urzędach.  Posługiwali się nim ludzie wykształceni.  Towarzystwo  w swych założeniach  chciało uszanować językową narodowość Mazurów, a rozpowszechniając język niemiecki tylko ułatwić im kontakty z ziomkami, przybliżyć  kulturę i obyczaje niemieckie i nauczać nim w  szkołach.

Po dojściu Hitlera do władzy te ziemie stały się częścią III Rzeszy. Następuje totalna germanizacja i przyspieszony rozwój gospodarczy. XX wiek przynosi dalszy rozwój.  W Giżycku  powstaje  gazownia i wodociągi. Budowano nowe kamienice i wille w otoczeniu ogrodów. Dbano o las miejski i park. Na centralnym placu zasadzono lipy /w kształcie litery V/, które do dziś zdobią plac Grunwaldzki. W 1906 r. na placu wzniesiono pomnik poległych /Anioł Śmierci na wysokim cokole/, który stał do 1945r.   Po wygranym plebiscycie 11 lipca 1920 r. uroczyście posadzono na  placu dąb, jako pomnik zwycięstwa. Giżycko pozostało w Prusach.

Powstawały hotele, kwatery i schroniska. W 1929 r. włączono do miasta tereny położone między miastem a twierdzą.  Za kanałem powstało osiedle domków jednorodzinnych. Czyste i zadbane miasto przyciągało letników. Wnet staje się ośrodkiem ruchu turystycznego i sportowego. Powstają kluby wioślarskie, żeglarski i bojerowy.  Nad Niegocinem pobudowano skocznię narciarską. Odbywają się zawody sportowe. Tę idyllę zakłóciła druga wojna światowa. Wojsko i ludność cywilna wycofała się z  miasta dwa dni przed wejściem Rosjan. Wojska radzieckie weszły  26 stycznia 1945r. Walk nie było, ale zniszczenia sięgały 50%.

Po wojnie rozpoczyna się nowa historia miasta. Zmienia się nazwa miasta - naŁuczany. Obecna nazwa Giżycko funkcjonuje od 4 marca 1946 r. Już w pierwszych miesiącach 1945 r. do wyludnionego miasta przybywają nowi mieszkańcy, Polacy z  Białostocczyzny i Suwalszczyzny, później  z Lubelszczyzny, repatrianci  z   Wileńszczyzny a w roku 1947 przesiedlono tu Ukraińców z  Rzeszowszczyzny /akcja „Wisła"/. Powracali też nieliczni Mazurzy.

Tworzy się nowa społeczność. Każda grupa przyniosła swoje zwyczaje, obyczaje, język i religie. Byli skazani na siebie. W tych trudnych czasach pomagali sobie  wzajemnie, poznawali się i akceptowali odmienności religijne kulturowe i  językowe.

Obecnie też żyją tu oprócz Polaków Ukraińcy, Niemcy, Białorusini, Litwini i Tatarzy. Zachowują swoje zwyczaje, święta, język i  religię. Mniejszości wyznaniowe mają w mieście swoje świątynie /protestanci, prawosławni, grekokatolicy, baptyści i zielonoświątkowcy/.

tekst: Stefania Maślij